KAMPEN – Wat blijft je bij van een jeugd in de Tweede Wereldoorlog? Twee Kampenaren, Jan Huibrecht Bos (1928) en Hils Bakker – De Vries (1921) schreven hun meest levende herinneringen op. Hun verhaal is samen met de herinneringen van 39 andere tachtigers opgenomen in het boek ‘Leven met ’40-’45’ dat deze maand uitkwam.
De kinderen van toen schrijven over hun overlevingsstrijd, angst en onmacht, maar ook over saamhorigheid en de wil om er toch iets van te maken. De verhalen gaan over hun dagelijks leven. Over voedsel, een fietstocht of over de buren. Maar op de achtergrond speelt steeds ‘het grote verhaal’.
Jan Bos is afkomstig uit een bekende Kamper familie. Zijn opa begon in 1883 een boekhandel, uitgeverij en drukkerij. In 1916 nam zijn vader het bedrijf over en in 1962 stond Jan Bos zelf aan het roer. Boekhandel Bos bestaat nog steeds aan de Oudestraat 41-43.
Diversiteit en nuanceNa alles wat al over de oorlog is geschreven, is dit een bijzonder boek. Allereerst hebben de tachtigers die meewerkten hun herinneringen allen eigenhandig opgeschreven. Hun stijl en woordkeuze brengen je als lezer direct in de sfeer van toen. Daarnaast geven de veertig brieven een heel divers en genuanceerd beeld van het dagelijks leven tijdens de bezetting: sommige kinderen hadden een heerlijke jeugd op het platteland, terwijl anderen ernstig leden onder honger of angst voor bombardementen. Ook geven de beginjaren van de oorlog een veel minder ingrijpend beeld dan het eind.
De oorlog bracht veel creativiteit en moed in mensen boven: Jan Bos’ vader weigerde het verplicht bordje ‘Verboden voor Joden’ in zijn leesbibliotheek op te hangen; een huisarts was NSB-er maar hielp wel zijn buurman na diens verzetsactie uit de gevangenis; een kerst werd onvergetelijk met tulpenbollen‘marsepein’.
Veertig tachtigers nemen ons mee naar hun jeugd. De verhalen geven veel kleur aan het tijdsbeeld, en helpen zo de geschiendenis levend te houden.Leven met ’40-’45 is een initiatief van Sinds 1883 – uitgevers, een bedrijf van de zoon van Jan H. Bos. Die wil met deze uitgave de herinneringen uit de eerste hand vastleggen voor het nageslacht.
Uit De Brug voor Kampen, Zwolle en omgevingOp de foto's Hils Bakker - De Vries en Jan Huibrecht Bos